توضیحات تکمیلی

خوراک زنبور عسل با عصاره زعفران

(گرده زعفران بالاترین ارزش بیولوژیک را برای زنبور عسل در میان تمام گرده های موجود در طبیعت دارد. در حالی که پرورش دهندگان زنبور عسل به دلیل تلفات زنبور چراگر، از کوچ به مزارع زعفران خودداری می کنند !!! حال آنکه می توان از این گرده با ارزش، برای خوراک زنبور عسل استفاده کرد)؛ برای اطلاعات بیشتر در مورد خوراک زنبور عسل ( کیک گرده) با گرده و پرچم زعفران با ما همراه باشید…

 

 

ارزش بیولوژیکی گرده های مختلف برای زنبور عسل:  

تمام موجودات برای بقا و تولید مثل نیاز به کربوهیدرات و پروتئین دارند. زنبور عسل هم برای تامین انرژی از شهد گیاهان و تامین پروتئین از گرده گیاهان استفاده می کند. گرده دربردارنده سلول های نر گیاهان است که حاوی چربی، پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی و آنتی اکسیدان های مفید برای زنبور و مواد تشکیل دهنده خوراک زنبور عسل می باشد.

 

ترکیبات فوق در گرده گیاهان مختلف متفاوت است. گرده گیاهانی که توسط باد گرده افشانی میشوند(خرما و ذرت) ارزش غذایی بسیار پایینی دارند. گرده گیاهان خرما و ذرت چربی کمتر از ۵ درصد و پروتئین بین ۱۰ تا ۱۳ درصد دارند. گرده گیاهانی که توسط زنبور عسل گرده افشانی می شوند، ارزش غذایی بالاتری دارند: (مانند تمام درختان میوه (بادام، زردالو، سیب)، تمام درختان جنگلی (نمدار، افرا، بیدمشک) و بعضی از گیاهان علفی یک تا چند ساله ( کلزا، آفتابگردان، آویشن، اسطوخدوس، زعفران و … )؛ چربی گرده این گیاهان از ۹ تا ۲۰ درصد و پروتئین شان از ۷ تا ۳۰ درصد است.

 

گرده درختان میوه و گیاهانی که درصد چربی پایین و درصد پروتئین بالاتری دارند، برای زنبور عسل بسیار ارزشمند هستند و در صنعت پرورش زنبور عسل از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. گرده اکثر درختان میوه چربی پایین تر از ۱۵ درصد و پروتئین نزدیک به ۳۵ درصد دارند؛ گرده تیره شب بویان مانند کلزا، شلغم، شب بو درصد چربی بالاتر از ۱۵ درصد و پروتئین کمتر از ۳۰ درصد دارند.

 

(در میان تمام گرده های موجود در طبیعت، تنها گرده درخت بیدمشک و گرده گیاه زعفران پایین ترین میزان چربی (۱۵درصد)  و بالاترین میزان پروتئین (۵۰ درصد) را دارا می باشند. گرده این دو گیاه بالاترین ارزش بیولوژیک را برای زنبور عسل و خوراک زنبور عسل دارد).   

 

گیاه بید مشک:

بیدمِشک به گروهی از درخت یا درختچه‌های زینتی از سرده بید گفته می‌شود که سنبله‌های آن (که پرمانند و دارای اسانس معطری هستند) در آغاز فصل بهار به عمل می‌آیند.

سالیکس کاپری با نام علمی( salix aegyptiaca)، یکی از انواع آن است که دارای گل‌های زرد کمرنگ و دم‌گربه‌ای می‌باشد. ارتفاع درخت به ۹ متر می‌رسد. اسانسی از این گیاه به نام عرق بیدمشک گرفته می‌شود که برای معطر کردن شربت به کار می رود. همچنین در طب سنتی دارای خواص درمانی بالایی می‌باشد. شاخه‌های بیدمشک برای تزیین سفره هفت سین نیز استفاده می‌شوند.

 

گیاه زعفران:

زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است. از وسط پیاز یا قاعده‌یِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شوند. از وسط برگ‌ها، ساقه‌ای گلدار بیرون‌ می‌آید که به یک تا سه گل منتهی می‌شود. گل‌ها دارای ۶ گلبرگ بنفش‌رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته‌ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گل‌ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه‌شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه‌شاخه است که به نام زعفران مشهور می باشد که معطر و کمی تلخ است.

 

مقایسه ارزش بیولوژیکی گرده زعفران نسبت به بید مشک و گیاهان دیگر برای زنبور عسل:

در سرگل زعفران تركيبات معدنی، عناصر کمیاب، ویتامین های گروه ب، ویتامین ث و ترکیبات شيميايی اسانس های طبيعی از جمله («كروسين»، «آنتوسيانين»،«كاروتن»، «ليكوپن»، «زيگزانتين» و تركيبات فنولی) وجود دارند که در پرچم و گرده زعفران نيز یافت می شوند. لازم به ذکر است که این ترکیبات در پرچم و گرده گیاهان دیگر یافت نمی شوند.

از طرف دیگر در اکثر گیاهان، بخش نر گیاه از میله و بساک تشکیل یافته است. کیسه گرده در بخش بساک گل قرار دارد که حاوی دانه های گرده است و بساک هم در انتهای پرچم گل قرار دارد؛ در حالی که در گیاه زعفران کل پرچم حاوی دانه های گرده می باشد. از این لحاظ میزان گرده پرچم گل های گیاه زعفران نسبت به میزان گرده پرچم گل های گیاهان دیگر بسیار بیشتر است.

همچنین ترکیباتی كه در سرگل زعفران از جمله («كروسين»، «آنتوسيانين»، «كاروتن»، «ليكوپن»، «زيگزانتين») وجود دارند، در پرچم زعفران نيز وجود دارند که در گیاهان دیگر یافت نمی شوند. این ترکیبات برای زنبور و تولید خوراک زنبور عسل بسیار سودمند می باشند.

(ترکیبات چربی، قند و آنزیم های طبیعی و مواد آنتی اکسیدان گرده زعفران نسبت به تمامی گیاهان بسیار غنی تر و با ارزش تر می باشد.)

 

مشکل فنی استقرار کلنی های زنبور عسل در مزارع زعفران:

ترکیبات پرچم و گرده گیاه زعفران در ارتفاعات بالا و در ابتدای صبح قبل از طلوع کامل خورشید و تابش مستقیم آن، بر اثر کاهش شدید دما برای زنبور عسل سمی می باشد. علت آن وجود ماده ایست به نام سافرانال (Safranal ) و مواد ترپنی و اکسیژن دار که در سرگل زعفران وجود دارند. این مواد در ابتدای صبح به داخل پرچم و گرده نفوذ کرده و برای زنبور عسل ایجاد مسمومیت می کنند؛ اما با طلوع خورشید و تابش مستقیم و گرم شدن هوا این مشکل بر طرف می شود و سافرانل و مواد ترپنی و اکسیژن دار از سرگل و پرچم خارج می شوند.

 

متاسفانه گل زعفران در ابتدای صبح قبل از تابش مستقیم نور آفتاب و گرم شدن هوا، توسط کشاورزان جمع آوری می شود؛ بنابراین زنبور عسل در ساعات گرم روز توانایی دسترسی به این گیاه با ارزش را ندارد؛ به همین دلیل بسیاری از پرورش دهندگان زنبور عسل از بردن کندو ها به مزرعه زعفران امتناع می کنند.

 

 

ارائه راه حلی تکنیکال برای رفع مشكل فنی موجود:

بررسی تفاوت در ساختار گل گیاه زعفران و گیاهان دیگر:

در اکثر گیاهان، بخش نر گیاه از میله و بساک تشکیل یافته است. کیسه گرده در بخش بساک گل قرار دارد که حاوی دانه های گرده است. و بساک هم در انتهای پرچم گل قرار دارد؛ در حالی که در گیاه زعفران، کل پرچم حاوی دانه های گرده می باشد. از این لحاظ میزان گرده پرچم زعفران نسبت به میزان گرده پرچم گیاهان دیگر بسیار بیشتر است.

 

در گیاه زعفران تمام قسمت پرچم گل، حاوی ترکیبات مفید برای زنبور عسل می باشد که به راحتی جمع آوری می شود؛ در حالی که در گیاهان دیگر نظیر بیدمشک، این ترکیبات فقط در قسمت بالایی پرچم وجود دارد و جمع آوری آن غیر ممکن است؛ از این لحاظ جمع آوری پرچم گیاه زعفران صرفه اقتصادی دارد.

 

جمع آوری پرچم زعفران و عصاره گیری:

گل های زعفران در ابتدای صبح جمع آوری شده و سرگل و پرچم آن جدا می شوند. پرچم ها به صورت مجزا برای مدتی در مقابل تابش مستقیم نور خورشید قرار میگیرند. نور خورشید باعث خارج شدن و حذف ترکیب سافرانل موجود در پرچم و دانه های گرده زعفران می گردد. سپس پرچم ها و گرده موجود در آن به منظور حفظ پروتئین و مواد ریز مغذی در یخچال نگهداری می شوند. در نهایت عصاره پرچم و گرده زعفران برای تولید محصول نهایی خارج شده و در تولید خوراک زنبور عسل استفاده می شوند.

 

 

 

شرکت کندوی چوبی کویر به مدت ۳ سال تاثیر عصاره پرچم و گرده زعفران را در تعدادی کلنی هدف، مورد بررسی قرار داد. در نهایت محصول نهایی این شرکت که برای چهار فصل سال مناسب می باشد، با عنوان  ” خوراک زنبور عسل چهار فصل غنی شده با عصاره پرچم و گرده زعفران “ نامگذاری شده است.

 

 

محصول خوراک زنبور با پرچم و گرده زعفران توسط مرکز مالکیت معنوی ایران از نظر حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین کارشناسی فنی، علمی و تخصصی محصول از لحاظ نوآوری و جدید بودن، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی توسط کارگروه علمی – تخصصی پارک علم و فناوری خراسان جنوبی انجام شده است. در نهایت فرمولاسیون نهایی در مرکز مالکیت معنوی ایران به شماره ۹۹۵۱۰ به ثبت رسیده است. لذا هرگونه کپی برداری پیگرد قانونی دارد.

 

جهت سفارش و خرید انواع خوراک زنبور عسل و هرگونه مشاوره در این زمینه می توانید با شماره های ۰۹۱۱۵۶۰۲۵۱۲ و ۰۹۱۵۳۰۰۴۳۷۰ تماس حاصل فرمائید.

 

 

 

کپی مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد. در غیر این صورت هرگونه کپی برداری پیگیرد قانونی دارد.