توضیحات تکمیلی

خوراك زنبور عسل زمستانه حاوی عصاره بره موم

 

(پرورش دهندگان زنبور عسل عزیز قصد داریم نکات مهمی را در مورد خوراک زنبور عسل زمستانه حاوی بره موم را برای شما توضیح دهیم. امیدواریم در این صنعت گام های رو به جلو داشته باشیم و بتوانیم با کمک همدیگر پرورش زنبور عسل را آسان کنیم. )

 

مشكل فنی و بيان اهداف اختراع:

قبل از اینکه انسان در صحنه کره زمین حاضر شود، زنبور عسل وجود داشته و نقش خود را در محیط زیست گیاهی ایفا می کرده است. زنبور موجب سلامت گیاهان از نظر ژنتیکی بوده و باعث جلو گیری از بسیاری نقص ها شده است؛ بطوریکه اگر زنبور عسل وجود نداشت، شاید بسیاری از گیاهان از بین رفته بودند. در نتیجه کره زمین برای زندگی و ادامه بقای گیاهان، جانوران و انسان ها، سخت و غیر ممکن می شد. در بررسی های بعمل آمده و تحقیقات انجام شده در ارتباط با دیرینه شناسی زنبور عسل، اولین فسیل زنبور عسل با قدمت حدود ۴۰ میلیون سال در منطقه بالتیک، بیان کننده این است که قدمت زندگی زنبور عسل بیشتر از زندگی انسان های روی کره زمین می باشد.

 

چگونگی ادامه حیات زنبور عسل

سوال اینجاست که چگونه این حشره طلایی در طی ۴۰ میلیون سال به حیات خود ادامه داده است؟ و در طی این مدت با وجود تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا همچنان این حشره طلایی بیشترین گرده افشانی طبیعت را انجام داده و منقرض نشده است؟

جواب سوال ماده ای شگفت انگیز به نام بره موم (Propolis ) است.

 

انسان از دير باز با خواص داروئی بره موم آشنائی داشته و آنگونه که مشخص شده از ۲۰۰۰ سال پیش، از بره موم به عنوان ماده ای ضد باکتری استفاده ميکرده است. (Cheng. Paul.C and Wong) 1996 Geary

بره موم دارای خواص داروئی زيادی روی انواع باکتری ها، ويروس ها( ۱۹۹۷  Harish.Z, et al )، قارچ ها، سلول های سرطانی( Yukihiro. Akao , et al 2003)، تومورها( Keiko. Aso , et  al2004 ) و بیماری های مختلف انسانی و دامی است.( Marcucci MC 1995 )

يکی از اثرات جالب توجه بره موم اثر ضد باکتريائی آن روی باکتری های مختلف انسانی و دامی است. اکثر باکتری ها نسبت به عصاره های مختلف بره موم حساسیت داشته و در برخی موارد بره موم روی باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک های رايج مؤثر بوده است. (Grange.J 1990)

بررسی ها و آزمایشات انجام شده

در يک بررسی مشخص شده است که بره موم روی ۲۰۹ سویه Staphylococcus aureus مؤثر بوده و حداقل غلظت ضدباکتريائی آن حدود ۱۱۰ الی  ۱۲۰ میلی گرم در میلی لیتر بوده است. همچنین بره موم روی باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی مؤثرتر است.

.( Meresta.T and Meresta L1998)-( Kutluca S and Silici s2005)-( Stepanović S et al 2003)

 

باکتری  Paenibacillus larvae عامل بیماری مهلک لوك آمريکائی (American foulbrood ) زنبورعسل است. که هر ساله در نقاط مختلف جهان خسارات زيادی را به صنعت زنبورداری کشورها وارد می کند. اين باکتری، گرم مثبت، متحرك و اسپوردار است. در مقابل شرايط نامساعد محیط، بسیار مقاوم بوده و قادر است سالیان سال در محیط زنبورستان ها به صورت نهفته باقی بماند. می تواند به محض آماده شدن شرايط، رشد کرده و ضايعاتی را در زنبور عسل ايجاد نمايد. (Bailey . Leslie) 1981

در حال حاضر آنتی بیوتیک های متعددی برعلیه بیماری لوك آمريکائی زنبورعسل استفاده ميشوند. ولی با توجه به عدم تأثیر آنها روی تخم باکتری مذکور، درمان قطعی بیماری صورت نميگیرد. از طرف ديگر چون باقی مانده ی مواد داروئی در فراورده های زنبورعسل خطراتی برای مصرف کنندگان اين فراورده ها ايجاد می نمايند، لذا بايد در پی يافتن راه ها و مواد داروئی مؤثر و کم خطرتری برای سلامتی انسان و زنبور عسل بود.

 

آزمایشات انجام شده در ایران

در فروردین ماه ۱۳۸۷ در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی کرج، اثر ضد باکتریایی عصاره بره موم بر روی باکتری  Penibacillus larvae  که عامل بیماری لوك آمریکائی زنبورعسل می باشد، مورد مطالعه قرار گرفت.

برای انجام این بررسی ابتدا از تعدادی زنبورستان های مناطق مختلف استان آذربایجان غربی، بره موم مورد نیاز را جمع آوری کردند. بعد از آن در آزمایشگاه با استفاده از الکل اتانول، از ۷۰ درصد از آنها عصاره گیری به عمل آمد. سپس باکتری  Penibacillus larvae را در محیط اختصاصی کشت دادند و با استفاده از دو روش رقت در براث و آنتی بیوگرام، تحت تأثیر رقت های مختلف، عصاره های الکلی بره موم قرار داده شد.

در روش رقت در براث غلظت های /۳۲ میلی گرم در میلی لیتر و بالاتر باعث مهار کامل رشد باکتری مذکور شد. در روش آنتی بیوگرام دیسك های کاغذ صافی حاوی  ۰/۱ الی  ۱/ میلی گرم در دیسك باعث ایجاد هالة ممانعت از رشد به قطر  ۵ الی ۱۸ میليمتر گردیدند.

به این ترتیب حداقل غلظت مهارکنندگی رشد باکتری ( MIC Penibacillus larvae) توسط بره موم  /۳۲ میليگرم در میلی لیتر در نظر گرفته شد. که نشان دهنده ی اثرات ضد باکتریائی عصاره الکلی بره موم تولیدی برخی از مناطق استان آذر بایجان غربی روی باکتری پنی باسیلوس لاروا می باشد.

 

جمع آوری بره موم :

زنبوران عسل ابتدا تکه‌های صمغ تراوش شده از گیاهان را شکسته و سپس آنها را بوسیله بزاق دهان نمناک کرده و به شکل حبه درمی‌آورند. سپس با کمک آرواره‌ها و پاها حبه‌ها را در سبد گرده در پاهای عقبی قرار داده و به کندو حمل می‌نمایند. بنابراین منظور از جمع آوری بره موم در حقیقت جمع آوری صمغ می‌باشد. زیرا تولید این ماده پس از تخلیه صمغ در داخل کندو، با همکاری زنبوران جوان موم ساز انجام می‌پذیرد.

 

مصارف بره موم در کندو:

بره موم به عنوان ماده ضدعفونی کننده و عاملی مؤثر در پیشگیری از ورود و شیوع بیماری‌ها در کندو در طی میلیون ها سال نقش داشته است.

این ماده که مهم ترین عنصر در خوراک زنبور عسل زمستانه است، اثر میکروب کشی دارد. زنبورها برای ضدعفونی کردن سلول ها، هر بار پس از اتمام رشد لارو ها و خروج از سلول ها، جدار داخلی شان را با یک قشر فوق العاده نازک از بره موم می پوشانند. مقدار بره مومی که زنبورها به کندو حمل می نمایند، در نژاد های مختلف، متفاوت است. حمل بره موم به کندو از حدود شهریور ماه شدت می یابد و این شدت تا حدود آبان ماه ادامه دارد. معمولاً در ساعات داغ روز، زنبورها بیشتر به سراغ شان (قاب) کندو می روند. چون در ساعات گرم برداشتن آن از روی گیاهان آسان تر است.

بره موم در محل ورود زنبوران به داخل کندو قرار دارد. به دلیل این که زنبورها پیش از ورود به کندو از روی آن عبور خواهند کرد، این ماده ارزشمند نقش ضدعفونی‌کننده دست و پای زنبوران، در بدو ورود به کندو را ایفا می نماید. همچنین پر کردن شکاف‌ها، تنگ کردن سوراخ‌های تهویه، تنگ کردن دریچه پرواز در زمستان، ترمیم شکستگی‌ها، جلا دادن و ضد عفونی کردن جدار داخلی کندو و قاب‌ها، محکم کردن محل اتصال قاب‌های عسل به کندو و به یکدیگر، از دیگر کاربردهای بره موم است.

 

مشخصات شیمیایی و فیزیکی بره موم:

نقطه ذوب بره موم ۸۳ درجه سانتیگراد و نقطه ذوب موم خالص زنبور عسل ۶۳ درجه سانتی‌گراد است. بنابراین با کمک حرارت می‌توان آن دو را از یکدیگر تفکیک نمود. موم از نظر استحکام، هفت برابر سخت تر از بره موم است. بره موم در الکل اتیلیک، استون و بنزن حل می‌شود و الکل می‌تواند مواد قابل حل آن را جدا نماید.

بره موم حاوی حدود ۵۰ درصد صمغ یا رزین گیاهان، ۳۰ درصد موم، ۱۰ درصد اسیدهای چرب ضروری، ۵ درصد گرده گل و ۵ درصد دیگر آن از ترکیبات آلی، ویتامین ها و عناصر معدنی مانند نقره، سدیم، جیوه، مس، منگنز، آهن، کلسیم، وانادیم و سیلیس است. مقدار و نوع ترکیبات بره موم بسته به مکان، زمان جمع‌آوری و روش تولید آن متفاوت است.

 

کاشف بره موم:

دکتر آگارد، طبیعی دان روسی و کاشف بره موم که بیش از بیست سال سابقه فعالیت در این زمینه را دارد، میگوید:

بره موم یک ماده تاثیر گذار قوی است که از گیاهان سودمند جهان به انسان داده شده است. شبیه یک ماده شیمیایی عمل نمی کند که باکتری ها و ویروس های خارجی و میکروب ها را کاملا تخریب کند. اما توانایی بدن را برای مقابله با بیماری افزایش می دهد.

 

خواص بره موم:

تحقیقات نشان می دهد که بره موم ضد عفونی کننده، آنتی بیوتیک، آنتی باکتریال، ضد قارچ و حتی ضد ویروس است. یکی از نخستین عامل های محافظتی طبیعی است. عملکردی بسیار قوی دارد. اغلب با توجه به تحقیقات گسترده ی روس ها، پنی سلین روسی نامیده می شود. عامل شگفت انگیز ناشی از فعالیت زنبورهای عسل است. این ماده خصوصیات ضد میکروبی قوی در برابر آلودگی های مختلف باکتریایی و قارچی، از خود نشان داده است. حتی مشاهده شده که باکتری های استرپتوکوک به بره موم حساس هستند. ( کیوالکینا و همکاران، ۱۹۷۳).

 

عصاره بره موم و ترکیبات فعال آن:

احتمالا یکی از کارآمدترین روش ها برای استخراج ترکیبات فعال بره موم جویدن آن است! شیره های بزاقی انسان به آرامی، مواد تند مایل به تلخ و بی حس کننده ی بره موم را آزاد می کنند. اما بره موم در واقع یک پوشش بزرگی دارد که مواد فعال داخل این پوشش هستند. بدن انسان قادر به هضم این پوشش مومی نمی باشد. به همین جهت نمی تواند مواد مؤثر داخل آن را به طور کامل جذب کند. در واقع با مصرف بره موم خام و قبل از عمل استخراج، تصفیه جذب مواد موثر توسط بدن بسیار بسیار کم است.

 

استفاده گسترده پرورش دهندگان زنبور عسل از آنتی بیوتیک ها:

متاسفانه در کشورهای مختلف خصوصا ایران شاهد استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها از قبیل (اموکسی سیلین، استرپتو مایسین، اریترومایسین و …) به صورت محلول در شربت شکر، برای پیشگیری و درمان بیماری های باکتریایی و ویروسی ( نوزما، لوک امریکایی، لوک اروپایی) در ابتدای فصل زمستان در مناطق گرمسیر و انتهای فصل زمستان و اوایل بهار در مناطق سردسیر هستیم.

استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها در گذر زمان باعث می شود باکتری و ویروس به آنها مقاوم شوند. از طرف دیگر آنتی بیوتیک ها در بافت سلولزی موم نفوذ می کنند و در فصل های بعدی باعث آلودگی محصولات کندو از قبیل عسل و گرده می شوند. همچنین استفاده از آنتی بیوتیک ها هزینه پیشگیری و درمان برای پرورش دهندگان زنبور عسل را افزایش می دهد.

در حالی که می توان از بره موم به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی برای ایجاد مقاومت باکتریایی و ویروسی در کلنی زنبور عسل استفاده کرد.

 

نکته:

(عصاره بره موم در کلنی زنبور عسل نسبت به عوامل بیماری زای باکتریایی و ویروسی مقاومت دارویی ایجاد نمی کند. همچنین باعث کاهش آلودگی محصولات کندو از قبیل (عسل، گرده و ژل رویال) به آنتی بیوتیک های شیمیایی می شود و هزینه ی درمان را نیز کاهش می دهد.

در خوراک زنبور عسل زمستانه با گذشت زمان، عصاره بره موم به همراه عسل در داخل حجره ها ذخیره می شوند. که ماندگاری طولانی در عسل خواهند داشت و می توانند تاثیر زیادی در افزایش مقاومت زنبوران جوان و شفیره ها که در روزهای اول تولد از عسل استفاده می کنند، را ایفا کنند.

بنابراین ما نیاز به اختراع خوراکی شدیم که جریان این آنتی بیوتیک طبیعی را در داخل کندو برای فصل زمستان و اوایل بهار ایجاد کند. همچنین مقاومت کلنی به بیماری های باکتریایی و ویروسی را افزایش دهد. این در نهایت سرعت رشد زمستانه و بهاره کلنی زنبور عسل را به شدت افزایش می دهد.)

 

ارائه راه حل برای مشكل فنی موجود:

خوراک زنبور عسل زمستانه به هدف پیشگیری و درمان بیماری های باکتریایی و ویروسی کلنی زنبور عسل در فصل زمستان و اوایل بهار تولید شده است.

 

هدف از تغذیه زنبور عسل با استفاده از  کیک گرده زمستانه (خوراک زنبور عسل زمستانه) چیست؟

۱- تولید خوراك زمستانه زنبور عسل حاوی عصاره بره موم، برای پیشگیری و درمان بیماری های باکتریایی و ویروسی کلنی زنبور عسل در فصل زمستان و اوایل بهار، تولید شده است.

۲- عصاره بره موم در کلنی زنبور عسل نسبت به عوامل بیماری زای باکتریایی و ویروسی مقاومت دارویی ایجاد نمی کند. بنابراین نسل جدید باکتری و ویروس به این آنتی بیوتیک (عصاره بره موم) مقاوم نمی شوند.

۳- هر زمان این خوراک در اختیار کلنی زنبور عسل قرار گیرد، جریان آهسته و پیوسته آن در حجره های مومی کلنی زنبور عسل به مدت چندین هفته ادامه دارد. بخشی از آن به صورت عسل داخل حجره ها ذخیره می شود و بخشی دیگر مستقیما وارد سیستم هضم و جذب زنبور عسل می شود. بنابراین نتایج سودمند آن حتی بعد از مصرف، به مدت یک هفته در کلنی زنبور عسل وجود دارند.

۴- تمامی زنبوران از قبیل شفیره های تازه متولد شده، زنبوران جوان و بالغ از این جیره غذایی به صورت مستقیم و غیر مستقیم استفاده می کنند. در نتیجه مقاومت کلنی زنبور عسل در برابر عوامل بیماری زای باکتریایی و ویروسی افزایش می یابد.

۵- کاهش مصرف آنتی بیوتیک های شیمیایی و کاهش هزینه درمان.

۶- عدم آلودگی بافت سلولزی موم و محصولات کندو از قبیل (عسل ،گرده و ژل رویال) به آنتی بیوتیک های شیمیایی.

۷- مدیریت آسان، پیوسته و دقیق کلنی های زنبور عسل برای مقابله و پیشگیری با بیماری نوزما، لوک آمریکایی و اروپایی.

۸- افزایش سرعت رشد زمستانه و بهاره کلنی زنبور عسل و افزایش میزان تولید عسل، گرده، ژل رویال و….

 

نتیجه:

(در حال حاضر در اکثر نقاط دنیا از آنتی بیوتیک های شیمیایی برای مبارزه با بیماری های باکتریایی و ویروسی استفاده می شود. این باعث می شود که در گذر زمان باکتری و ویروس به آنتی بیوتیک ها مقاوم شوند. در نتیجه در مراحل بعدی باید دارو را تغییر داد و یا دوز آن را افزایش داد.

از طرف دیگر آنتی بیوتیک ها در بافت سلولزی موم نفوذ می کنند و در فصل های بعدی باعث آلودگی محصولات کندو از قبیل عسل و گرده می شوند. عصاره بره موم به عنوان ماده ضدعفونی کننده و آنتی بیوتیک طبیعی و عاملی مؤثر در پیشگیری از ورود و شیوع بیماری‌ها در کندو در طی میلیون ها سال نقش داشته است. و توانایی بدن زنبور را برای مقابله با بیماری افزایش می دهد.

خوراک زنبور عسل زمستانه به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی برای پیشگیری و درمان بیماری های باکتریایی و ویروسی در فصل زمستان و اوایل بهار برای کلنی زنبور عسل استفاده می شود. این نوع خوراک باعث کاهش مقاومت دارویی، کاهش مصرف آنتی بیوتیک های شیمیایی، کاهش هزینه درمان و حفظ کیفیت محصولات کندو می شود.

 

ویدئوی زیر مربوط به یکی از کندوهای بنده می باشد که استقبال زنبوران از کیک گرده و خوراک زنبور عسل زمستانه را نشان می دهد.

 

 

 

 

محصول نهایی

شرکت فرآورده های کندوی چوبی کویر به مدت ۲ سال تاثیر خوراک زمستانه را در تعدادی کلنی هدف، مورد بررسی قرار داد. در نهایت محصول نهایی این شرکت برای زنبوران زمستان “خوراک زنبور عسل زمستانه” نامگذاری شده است.

این محصول توسط مرکز مالکیت معنوی ایران از نظر حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین کارشناسی فنی، علمی و تخصصی محصول از لحاظ نوآوری و جدید بودن، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی توسط کارگروه علمی – تخصصی پارک علم و فناوری خراسان جنوبی انجام شده است. و در نهایت فرمولاسیون نهایی در مرکز مالکیت معنوی ایران به شماره ۹۹۴۶۱ به ثبت رسیده است. لذا هرگونه کپی برداری پیگرد قانونی دارد.